Rau ngót là một trong những loại rau rất quen thuộc trong bữa ăn của người Việt Nam. Ngoài dùng để nấu canh, rau ngót cũng được dùng như là một bài thuốc dân gian hữu hiệu. Vậy bạn đã biết hết những đặc tính, giá trị dinh dưỡng cũng như công dụng của loài cây này chưa. Hãy cùng Lamifarm tìm hiểu cây rau bồ ngót qua bài viết này nhé.
Rau bồ ngót có đặc tính gì?
- Đặc điểm của rau ngót
Rau ngót có tên khoa học là Sauropus androgynous đây là loài cây thuộc họ Thầu dầu (Euphorbiaceae). Ngoài cái tên thường gọi là rau ngót thì nó còn có tên là bồ ngót, bù ngot hoặc là rau tuốt. Tùy theo vùng miền mà cây có tên gọi khác nhau.
Đây là giống cây thuộc dạng cây bụi, thân nhỏ và nhẵn có chiều cao tối đa lên tới 2m. Thân cây ngót khi còn non sẽ có màu xanh và chuyển dần sang nâu khi già. Các nhánh cây mọc thẳng với những chiếc lá mọc so le với nhau. Lá cây ngót có hình bầu dục, cuống lá ngắn và có màu xanh lục thẫm.
Hoa của cây rau ngót sẽ mọc phân chia ra giữa hoa đực và hoa cái. Hoa đực mọc ở những kẻ lá và nằm phía bên dưới lá còn hoa cái sẽ mọc ở trên. Quả nang hình cầu, kích thước nhỏ hình dáng giống như quả cà pháo, trên hạt có nhiều vân nhỏ. Đây là một loài cây có đặc tính sinh trưởng tốt, có thể mọc ở những địa hình khắc nghiệt. Vị của rau ngót sẽ tương tự như vị măng tây nên có một số người sẽ cảm thấy khó ăn.
- Nguồn gốc, phân bố và chế biến rau bồ ngót
Nguồn gốc của rau bồ ngót là từ các nước thuộc khí hậu nhiệt đới. Đây là một giống cây bụi, mọc hoang nên rất dễ dàng tìm thấy ở tại nhiều nước trên thế giới. Nhiều nhất là ở khu vực Nam Á và Đông Nam Á.
Tại Việt Nam, bồ ngót thường dùng để nấu canh cùng thịt bằm, tôm khô. Nhưng ở Malaysia thì lại thích dùng cây bồ ngót để xào cùng trứng, cá cơm khô. Hoặc là ở Indonesia người ta không chỉ dùng lá mà còn dùng hoa và quả của cây rau ngót để ăn.
Giá trị dinh dưỡng có trong cây bồ ngót
Rau ngót là một loại rau ăn lá có vị ngọt tự nhiên nên rất được ưa chuộng trong bữa ăn hằng ngày. Khi kết hợp cùng thịt heo , tôm, cua … sẽ tạo ra một món ăn có giá trị dinh dưỡng cao.
Không chỉ có lá mà cả rễ cây bồ ngót cũng có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe. Theo Đông Y rễ cây rau ngót có vị đắng giúp lợi tiểu và thông huyết. Lá cây ngót có tính hàn nên có thể dùng để thanh nhiệt giải độc cho cơ thể. Đặc biệt có thể dùng là cây ngót để sát khuẩn, điều trị ho, sốt, tăng tiết nước bọt.
Vậy giá trị dinh dưỡng của rau ngót là bao nhiều? Theo các nghiên cứu cứ 100gr rau ngót có chứa:
- 59kcal năng lượng
- 91,4g nước
- 11g carbohydrate
- 4,8g protein
- 10370 IU Vitamin A
- 239mg vitamin C
- Một số chất khoáng: 204mg canxi, 98mg phốt pho, 457mg kali, 25mg natri.
Lượng Vitamin A và C có trong rau bồ ngót cao gấp nhiều lần so với cam, quýt, bưởi. Ngoài ra đây là loại rau có một lượng nhỏ hợp chất protid. Đây là hợp chất rất hiếm có trong hầu hết các loại rau ăn lá.
Rau ngót có tác dụng gì đối với sức khỏe con người?
Là một loại rau quen thuộc trong hầu hết những bữa cơm người Việt. Vậy tác dụng rau ngót đối với cơ thể con người là gì? Hãy cùng xem thử 6 công dụng thần kỳ của loại rau này cho cơ thể chúng ta nhé.
Tác dụng của bồ ngót trong việc hỗ trợ giảm cân
Trong rau ngót có chứa một lượng lớn vitamin C giúp hỗ trợ quá trình trao đổi chất và vận chuyển năng lượng cho cơ thể. Giúp cơ thể của bạn đốt cháy mỡ thừa một cách nhanh chóng. Đồng thời trong rau bồ ngót còn chứa protein và chất xơ. Giúp cho da dày no lâu hơn, giảm được cảm giác thèm ăn, nhanh đói trong quá trình giảm cân.
Để có thể giảm cân bằng bồ ngót ngoài việc ăn canh rau thì bạn có thể làm nước ép. Một tuần uống từ 3-4 lần sẽ thấy hiệu quả giảm cân một cách rõ rệt.
Công dụng bồ ngót – Làm đẹp da
Vitamin A và C là hai loại vitamin được biết đến với khả năng dưỡng và trẻ hóa da. Nhờ hàm lượng Vitamin A, C đáng kể trong rau ngót nên nếu thường xuyên ăn loại rau này sẽ giúp làn da trở nên khỏe mạnh và trắng sáng hơn.
Ngoài ra Vitamin còn là một thành phần quan trọng giúp sản xuất collagen. Có thể kháng viêm, hỗ trợ điều trị vết thương. Ức chế hình thành các sắc tố da, giúp da không bị thâm, sạm. Còn với Vitamin A đây là một chất giúp duy trì một làn da khỏe mạnh.
Uống nước ép rau ngót 1 lần/ ngày và liên tục trong một tháng để cảm nhận được sự thay đổi của làn da.
Cây bồ ngót giúp chữa đổ mồ hôi trộm ở trẻ em
Trẻ em thường xảy ra tình trạng mồ hôi trộm. Nguyên nhân có thể do trẻ bị thiếu hụt Vitamin D, thiếu Canxi hoặc hệ thần kinh đang trong giai đoạn hoàn thiện.
Khi bé bị đổ nhiều mồ hôi trộm có thể dẫn đến cảm, sốt dẫn. Nếu để tình trạng kéo dài có thể dẫn đến suy dinh dưỡng, còi xương, lớn chậm.
Vì vậy bạn nên bổ sung vào thực đơn của bé những món được chế biến từ bồ ngót. Để có thể bổ sung lượng Canxi bị thiếu hụt, giảm tình trạng mồ hôi trộm. Bạn có thể nấu canh rau ngót thịt bằm để cho bé ăn. Nếu bé còn quá nhỏ có thể say nguyễn thành bột hoặc hầm thành cháo cho bé.
Ăn bồ ngót có tác dụng gì? – Giúp trị táo bón hiệu quả
Trong bồ ngót có chứa chất xơ, đây là một chất giúp hỗ trợ điều trị bệnh táo bón. Theo Đông Y bồ ngót có tính hàn, bổ âm nên có thể giúp hạn chế táo bón.
Để trị táo bón bằng rau bồ ngót: Dùng 30gr bồ ngót + 30gr bầu đất + một quả cật heo nấu thành canh để ăn.
Lá bồ ngót có ích cho bà bầu sau sinh
Công dụng của rau ngót đối với bà bầu sau sinh cực kỳ “thần thánh”. Rau bồ ngót là một thực phẩm rất lợi sữa, nhờ có hợp chất sterols có tính chất estrogen.
Loại rau này tốt cho phụ nữ sau sinh nhờ khả năng thanh nhiệt, giải độc. Ít chất béo, nhiều Vitamin C giúp mẹ bầu sau sinh vừa giảm cân vừa điều chỉnh được nồng độ cholesterol. Ngoài ra, đây còn là loại rau giàu đạm thực vật, giàu chất xơ cực kỳ bổ dưỡng cho mẹ.
Rau bồ ngót tốt cho người mắc bệnh tiểu đường
Một trong những công dụng của rau ngót không thể bỏ qua đó là hỗ trợ điều trị cho người bị tiểu đường. Với căn bệnh này người bệnh phải hạn chế tối đa việc ăn tinh bột như là gạo, ngũ cốc. Ăn nhiều bồ ngót sẽ giúp người bệnh giảm được quá trình hấp thu đường. Nhờ có thành phần Inulin trong rau (với khả năng sinh nhiệt chỉ bằng 1/9 chất béo).
Ngoài ra việc kiêng ăn tinh bột sẽ khiến cơ thể mau đói, uể ỏi. Nhưng trong rau bồ ngót có những thành phần giúp no lâu, không khiến cơ thể bị mệt mỏi.
Những điều bạn cần lưu ý khi sử dụng cây rau ngót
Ăn rau bồ ngót đem lại rất nhiều lợi ích cho cơ thể. Tuy nhiên việc lạm dụng quá nhiều loại rau này sẽ gây ra nhiều tác dụng phụ không mong muốn. Cùng tìm hiểu những lưu ý khi ăn rau bồ ngót nhé.
Có thể bị mất ngủ nếu dùng quá nhiều bồ ngót
Nếu bạn ăn quá nhiều rau bồ ngót (kể cả nấu canh hoặc uống nước ép) thì đều gây ra tình trạng mất ngủ. Vì vậy những bạn thường xuyên mất ngủ phải tuyệt đối lưu ý khi sử dụng bồ ngót. Chỉ nên dùng để nấu canh ăn chứ không nên uống nước ép bồ ngót.
Phụ nữ mang thai dưới 3 tháng, sử dụng lá bồ ngót có thể bị sảy thai
Trong rau bồ ngót có chứa chất papaverin, đây là một chất có thể gây sảy thai cho phụ nữ. Hợp chất này sẽ làm co thắt tử cung và dẫn đến việc sảy thai. Với những phụ nữ đã có tiền sử sảy thai thì tuyệt đối không được uống nước ép bồ ngót.
Đối với phụ nữ mang thai trên ba tháng có thể ăn bồ ngót khi đã nấu chín. Và chỉ nên ăn với một hàm lượng nhỏ và không nên ăn thường xuyên.
Trong 100gr bồ ngót trung bình sẽ có 580mg chất papaverin. Ăn quá nhiều loại rau này trong một ngày sẽ gặp nhiều tác dụng phụ do chất papaverin gây ra.
Cây rau ngót làm giảm quá trình hấp thụ các chất như photpho, canxi
Nhiều hợp chất trong rau bồ ngót khi được cơ thể hấp thụ sẽ sản sinh ra chất glucocorticoid. Đây là một chất làm giảm khả năng hấp thụ canxi cũng như photpho từ những thực phẩm khác.
Ngoài ra trong bồ ngót có chứa chất Tanin. Chất này sẽ làm giảm khả năng hấp thụ kẽm và sắt.
Hướng dẫn cách làm nước lá rau ngót
Nguyên liệu cần chuẩn bị
Để có thể làm ra một một ly nước ép bồ ngót thơm ngon đầy dinh dưỡng ta cần chuẩn bị những nguyên liệu sau:
- 200 gram rau bồ ngót
- Máy xay sinh tố
- Đường, sữa, đá tùy theo sở thích
Cách làm nước rau bồ ngót sống
Bước 1: Rau bồ ngót tuốt lấy phần lá, nên chọn những lá nguyên không dập nát, sâu ăn.
Bước 2: Rửa sạch lá rau với nước. Ngâm lá trong nước muối pha loãng từ 3 đến 5 phút. Rửa lại một lần nữa với nước và để ráo. Hạn chế làm dập lá vì nó sẽ bị mất đi chất dinh dưỡng sau khi chế biến. Nhất là hàm lượng Vitamin C có trong lá.
Bước 3: Cho toàn bộ rau bồ ngót vào cối xay sinh tố để say nguyễn khoảng 3 đến 4 phút.
Bước 4: Lọc phần hỗn hợp vừa xay xong, bỏ phần bã chỉ lấy phần nước. Bạn có thể cho thêm đá, đường hoặc sữa tùy thích để dễ uống hơn. Bảo quản trong chai thủy tinh và để trong ngăn mát tủ lạnh nếu chưa dùng tới.
Mẹo chỉ cách chọn mua được cây rau bồ ngót tươi, ngon
Để có được giá trị dinh dưỡng cao nhất từ rau bồ ngót và đạt hiệu quả tối ưu cho sức khỏe. Thì việc lựa chọn rau tươi, ngon cũng rất là quan trọng.
Nên chọn những bó bồ ngót có lá còn nguyên, ít bị dập và sâu ăn nhất. Nên chọn những lá mỏng nhưng nhìn vẫn có sự cứng cáp. Không chọn những lá bị xoăn lại hoặc có hình dạng khác với lá bình thường. Đó có thể là những loại bồ ngót bị dùng quá nhiều thuốc bảo vệ thực vật. Mua phải những loại rau như vậy sẽ vừa không có nhiều giá trị dinh dưỡng lại còn độc hại cho cơ thể.
Vậy là chúng ta đã tìm hiểu qua về rau ngót, thành phần dinh dưỡng, công dụng, những lưu ý cũng như cách chọn mua loại rau này tốt nhất. Chắc hẳn là các bạn đã có cái nhìn tổng quan hơn về loại rau dân dã này rồi đúng không. Hãy nên tạo ra một thực đơn ăn kèm với bồ ngót thật khoa học và hợp lý để có được nguồn dinh dưỡng tốt nhất nhé.